ساختار کمیته فنی ISO TC 309
ISO/TC 309 Governance of organizations 


دامنه کاری
استانداردسازی در زمینه حکمرانی مربوط به جنبه های هدایت، کنترل و پاسخگویی سازمان ها

اطلاعات پیرامون این کمیته را می توانید در لینک زیر ملاحظه فرمایید:
https://www.iso.org/committee/6266703.html

و صفحه اختصاصی  این کمیته به نشانی :

https://committee.iso.org/home/tc309

برنامه کاری
مهم‌ترین هدف استانداردسازی بین المللی تسهیل مبادله کالاها و خدمات از طریق حذف موانع فنی تجارت است. این کمیته  مسئول استانداردسازی در زمینه حکمرانی مربوط به جنبه های هدایت، کنترل و پاسخگویی سازمان‌ها است.
طرح کسب و کار راهبردی (SBP) نقشه راه سطح بالایی را برای ساخت محصولات قابل تحویلی که از حکمرانی سازمان‌ها در هر اندازه و ماهیتی که در هر جایی از جهان فعالیت می‌کنند، پشتیبانی و بهبود می‌بخشد.به ویژه، مقصود این کمیته فنی (TC)  ایجاد استانداردهای بین المللی مرتبط فراگیر مورد استفاده در سراسر دنیا است.
جامعه، سیاستگذاران و ذینفعان خاص، همگی انتظار فزاینده‌ای از «حکمرانی خوب» و «شهروندی خوب» توسط سازمان‌های تأثیرگذار درزندگی ما دارند و به دنبال آن هستند. پس زمینه این انتظارات در حال تغییر یک الگوی جهانی متغیر از کوتاه‌مدت‌گرایی به بلندمدت‌گرایی و پایداری، و از ابهام به وضوح است.تغییرات در محیط سازمانی و در انتظارات جامعه درسطح بزرگ، باعث نیاز به توسعه یک درک بین‌المللی در خصوص آن می‌شود که حکمرانی خوب سازمان‌ها به چه صورت باشد. این تغییرات زمینه‌ای در سطح جهانی در حال وقوع است و بنابراین، این درک مستلزم یک چشم انداز جهانی اجماع محوراست.
هدف اصلی حکمرانی خوب، ارتقای تصمیم گیری صحیح توسط راهبران به  نمایندگی و به نفع ذینفعانی که مدیون پاسخگویی حقوقی و اخلاقی به آن‌ها هستند.

شاخص های حکمرانی خوب شامل موارد زیر است:

• سطح (تلاش) و نوع (آماری، شخصی و نگرشی) تعامل با ذینفعان در مورد موضوعاتی مانند تعیین جهت کلی و مشوق های مدیریتی از جمله پاداش؛
• سطح نظارت مستقل، مانند آنچه توسط مدیران غیراجرایی و مدیران غیر اجرایی مستقل، فارغ از منافع شخصی رقابتی ارائه می‌شود ؛
• کیفیت و شفافیت خط‌مشی‌گذاری نهاد حکمرانی؛
• کیفیت پایش یکپارچه (مالی و غیر مالی) سازمان و گزارش مرتبط با خط¬مشی؛
• نتایج نظرات ممیزی مستقل و سایر ارائه‌دهندگان اطمینان از قبیل مشاوران پروکسی و آژانس‌های رتبه‌بندی اعتباری و اعتباردهندگان نتایج.

با این حال، باور فزاینده‌ای در حال ایجاد است که «حکمرانی» ارتباط نزدیکی با «مدیریت» دارد، در حالی که از آن متمایز است.  ISO/TC 309 محصولات قابل‌تحویل مربوط به حکمرانی را تولید خواهد کرد که شامل هدایت یک سازمان و همچنین محصولات قابل‌تحویل مرتبط با ابزار کنترل و مدیریت یک سازمان از جمله برنامه‌های سوت‌زنی، تطابق و ضد رشوه است. در این صورت، کمیته فنی مذکور (TC) استانداردهای بین المللی مرتبط فراگیری را تولید خواهد کرد که می تواند مورد استفاده در همه جا و مربوط به هر دو مورد زیر باشد:

• حکمرانی و سیستم های حکمرانی؛
• مدیریت و سیستم های مدیریت.

محیط کسب و کار در حال تغییر
محیط کسب و کار جهانی از نظر انواع جدید سازمان‌‌ها و نیازها، در شرایطی که تغییرات اجتماعی انتظارات عمومی را تحت تاثیر قرار داده و فناوری نیز به سرعت در حال توسعه است، در حال تغییر است.

تغییر نوع سازمان‌ها:

• مانند شرکت های دولتی، سازمان‌های مجازی و سازمان‌های ترکیبی؛
• به طور فزاینده‌ای در یک محیط بین‌المللی فعالیت کرده و اثربخشی رویکردهای واحد را به چالش می‌کشند؛
• وابستگی متقابل بیشتری دارند (شبکه های تامین، الزامات مهارت و ....).

تغییر نیازهای سازمانی:

• از جمله هدف سازمانی، مفروضات و انتظارات ذینفعان و گستره سازمانی؛
• نیاز روزافزون به هدایت، کنترل موثر و پاسخگویی راهبری سازمانی؛

تغییرات اجتماعی شامل:

• کاهش اعتماد عمومی به سازمان‌ها و توانایی آن‌ها در درک و پاسخگویی به تغییرات اجتماعی؛
• شیوه‌های انعطاف‌پذیر در محل کار به طور روزافزون؛
• بیشتر شدن سهم جامعه مدنی؛
•  افزایش سطح فعالیت ذینفعان؛
• تغییر چالش‌های ایمنی و امنیتی.

تغییر انتظارات عمومی از سازمان‌ها:

• خواستار شفافیت، صداقت و پاسخگویی بیشتر؛
• انتظار مشارکت و پاسخگویی بیشتر؛
• خواستار سطوح بالاتری از اخلاق و رفتار؛
• خواستار ارائه ارزش‌های بلندمدت به روشی مثبت.

تغییر انتظارات کارکنان از سازمان‌ها:

• شفافیت با توجه به فرآیند تصمیم‌گیری؛
• اعتماد بین کارمند و سازمان.

تغییرات فناورانه شامل:

•  افزایش اتوماسیون؛
• افزایش استفاده و تاثیر رسانه‌های‌ اجتماعی و رسانه‌های‌ کنترل‌شده توسط کاربر.

حکمرانی   سازمانی
در تحقیقات رو به رشد مرتبط با موضوع متمایز حکمرانی، یک موضوع مشترک در حال ظهور است. نحوه حکمرانی یک سازمان نتیجه محیط داخلی و بیرونی است. اشخاص حکمران، در چارچوبی از سازوکارها، فرآیندها و ساختارها حکمرانی می‌کنند. این چارچوب بهتر است برای منفعت مالکان و سایر ذینفعان، منعکس‌کننده درکی از محیط داخلی و همچنین به طور روزافزونی، منعکس‌کننده درکی از محیط بیرونی باشد.
با وجود طیف وسیعی از راهنماها، آیین‌ها، مقررات و قوانین مرتبط با حکمرانی، حکمرانی به عنوان یک مفهوم متمایز، یک رشته نسبتا توسعه‌نیافته است که اغلب به وضوح درک نمی‌شود.به همین ترتیب، تعداد زیادی استانداردهای ایزو (ISO) موجود (و در دست تدوین) است که در حوزه مدیریت هستند اما به کارکرد حاکمیت از یک سازمان اشاره می‌کنند. با این حال، این استانداردها به طور کامل یا به اندازه کافی، موضوع متمایز حکمرانی را پوشش نمی‌دهند.نتیجه این است که وضعیت فعلی راهنماهای ایزو (ISO) و غیر ایزو (ISO)، ممکن است گیج‌کننده بوده و/یا استفاده از آن‌ها برای هدایت کاربران دشوار باشد.

حکمرانی و مدیریت
باور روزافزونی در حال ایجاد است که مفاهیم «حکمرانی» و «مدیریت» رشته‌های متمایزی هستند که نیاز به تفکیک دارند.هنگامی که به استانداردهای مدیریت (سیستم مدیریت) موجود نگاه می‌کنیم، هنگام توصیف ارتباط بین این دو رشته و نحوه‌ ارتباط آن‌ها، شکافی در حال ظهور است. این ارتباط برای موفقیت هر دو رشته بسیار مهم است و نیاز به بررسی و توضیح بیشتر دارد.بسیاری از استانداردهای موجود به جای کار نهادهای حکمرانی، به مدیریت ارجاع می‌دهند.ایزو (ISO) حکمرانی را به عنوان موضوعی متمایز از مدیریت بررسی نکرده و به آن نپرداخته است. یک بررسی از کتابخانه خروجی‌های ایزو (ISO) نشان می‌دهد که هر دو موضوع به طور ناسازگار مورد بررسی قرار گرفته‌اند، که این امر اغلب منجر به سردرگمی می‌شود. در بررسی و شرح تفاوت و ارتباط بین حکمرانی و مدیریت ISO/TC309 استانداردهایی را ارائه خواهد کرد که به طور جداگانه به حکمرانی و نهادهای حکمرانی، مدیریت و سیستم‌های مدیریت می‌پردازد. سازوکارهای مدیریت و کنترل شامل نگهداری از ISO 19600  (سیستم‌های تطابق مدیریت) و ISO 37001 (سیستم‌های مدیریت ضد رشوه) است.
ISO/TC309 با سایر نهادهای ایزو (ISO) که در تدوین استانداردهای مدیریت مشارکت دارند، همکاری خواهد کرد تا با روشن کردن تمایزها و ارتباط بین مفاهیم حکمرانی و مدیریت، به جامعه کاربران، استانداردهای حکمرانی و مدیریتی سازگار و یکپارچه ارائه دهد؛ به گونه‌ای که بتوان این استانداردهارا با شیوه پشتیبانی متقابل اعمال کرد.

ارائه راه‌حل‌ها
دامنه کمیته این است که «ISO/TC 309 مسئول استانداردسازی در زمینه حکمرانی مرتبط با جنبه‌های هدایت، کنترل و پاسخگویی سازمان‌ها است».
در یک محیط کسب و کار که به طور فزاینده‌ای جهانی شده و در حال تغییر است، یک درک جامع و مشترک بین‌المللی از عناصر حکمرانی خوب و مدیریت خوب، عملکرد سازمانی را بهبود می‌بخشد.
برای اینکه سازمان‌ها در هر کجا که ممکن است فعالیت می‌کنند، حکمرانی و مدیریت خوب را نشان دهند، نیاز آشکاری به یک نقطه مرجع بین المللی جهانی برای حکمرانی و مدیریت وجود دارد که به طور کلی پذیرفته‌شده بوده و بتوان آن را برای انواع و اندازه‌های مختلف سازمان به کار برد.
 نتایج  کاری ISO/TC 309 بیان می کند که چگونه حکمرانی توانایی سازمان برای انطباق با الزامات قانونی محلی را پشتیبانی و تقویت می‌کند.
این ننایج به طور مثبت از یک سازمان برای دستیابی به اهداف راهبردی خود پشتیبانی می‌کند. با در نظر گرفتن حدی فراتر از هزینه های تطابق و عملیات، شامل فرآیند(های) حکمرانی می‌شود و دستیابی به هدف و ارزش سازمان‌ها را به طور کامل ممکن می‌سازد.
استاندارد(های) حکمرانی ISO/TC309 کارشناسان را از سراسر جهان گرد هم می آورد تا به روشی ساده و مستقیم، جنبه های اساسی و کلیدی حکمرانی خوب را شناسایی و تعیین کنند. این استاندارد(ها) با ابتکارات موجود در یک راستا قرار خواهد گرفت و بر اساس آن‌ها ایجاد می‌شود. در نتیجه ریسک در حال کاهش و اعتماد رو به افزایش، از طریق ایجاد سیستم‌های راهنما و مدیریت، عملکرد بهینه را با توجه به هدایت، کنترل و پاسخگویی سازمان‌ها تسهیل می‌کنند.

 شاخص‌های کمّی محیط کسب و کار
فهرست زیر از شاخص‌های کمّی، محیط کسب و کار را به منظور ارائه اطلاعات کافی برای پشتیبانی از اقدامات ISO/TC شرح می‌دهد.

شاخص‌های بیرونی
چندین شاخص وجود دارد که اهمیت داشتن حکمرانی خوب را نشان می‌دهد و تأثیرات حکمرانی «بد» مانند فساد و رشوه تجزیه و تحلیل می‌کند. محدودیت‌هایی در مورد داده‌ها وجود دارد اما تعداد و عمق این گزارش‌ها میزان مشکلات را نشان می‌دهد. ISO/TC309 این مجموعه داده‌ها را پایش و بازنگری خواهد کرد و در صوررت اقتضا آن‌ها را به روز رسانی می‌کند.

شاخص‌های حکمرانی جهانی بانک جهانی
http://info.worldbank.org/governance/wgi/index.aspx#home
پروژه شاخص‌های حکمرانی جهانی (WGI) شاخص‌های حکمرانی را به صورت مجموع و جداگانه برای بیش از 200 کشور و منطقه، از سال 1996 تا سال 2016 میلادی، برای شش جنبه از حکمرانی گزارش می‌دهد:

•  رویکرد و پاسخگویی
•  ثبات سیاسی و عدم‌وجود خشونت
• اثربخشی حاکمیت
• کیفیت تنظیم مقررات
• حاکمیت قانون
• کنترل فساد

این شاخص‌های مجموع، ترکیبی از دیدگاه تعداد زیادی از شرکت‌ها، شهروندان و کارشناسان پاسخ‌دهنده نظرسنجی‌ها در کشورهای صنعتی و در حال توسعه است. این شاخص‌های مجموع بر اساس بیش از30 منبع داده جداگانه به دست آمده است که توسط انواع موسسات نظرسنجی، اتاق‌های فکر، سازمان‌های غیرحاکمیتی، سازمان‌های بین‌المللی و شرکت‌های بخش خصوصی ایجاد شده‌اند.

مجمع جهانی اقتصاد - گزارش رقابت‌پذیری جهانی
https://www.weforum.org/reports/the-global-competitiveness-report-2016-2017-1
گزارش رقابت‌پذیری جهانی مربوط به سال‌های 2016-2017 چشم‌اندازی از رقابت‌پذیری 138 اقتصاد را ارزیابی می‌کند و بینشی در مورد محرک‌های بهره‌وری و موفقیت آن‌ها ارائه می‌کند.
نسخه مربوط به امسال تاکید می‌کند که کاهش گشودگی، رشد و شکوفایی را به خطر می‌اندازد. همچنین تاکید می‌کند که اقدامات محرک مالی مانند تسهیل کمّی برای حفظ رشد کافی نبوده و باید با اصلاحات رقابتی همراه باشد. یافته‌های اصلی اشاره به این واقعیت دارد که در حال حاضر، شیوه‌های به روز کسب‌وکار و سرمایه‌گذاری در نوآوری به اندازه زیرساخت، مهارت و بازارهای کارآمد اهمیت دارد.
سوئیس، سنگاپور و ایالات متحده همچنان رقابتی‌ترین اقتصادها در جهان هستند.
 کلاوس شواب، موسس و رئیس اجرایی مجمع جهانی اقتصاد گفت: «کاهش گشودگی در اقتصاد جهانی به رقابت‌پذیری آسیب می‌رساند و برای راهبران هدایت رشد پایدار و فراگیر را سخت‌تر می‌کند.
مجموعه گزارش‌ها، جامع‌ترین ارزیابی رقابت‌پذیری ملی در سراسر جهان است»
آمار سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD)
اطلاعات مربوط به اجرای کنوانسیون ضد رشوه سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD)
http://www.oecd.org/daf/anti-bribery/data-on-enforcement-of-the-anti-briberyconvention.htm

گزارش رشوه خارجی سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD)
http://www.oecd.org/daf/oecd-foreign-bribery-report-9789264226616-en.htm
این گزارش تلاش می‌کند فساد بین‌المللی را بر اساس داده‌های به دست‌آمده از 427 پرونده رشوه خارجی که از زمان ورود به نیروی کنوانسیون ضد رشوه سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) در سال 1999، به پایان رسیده‌اند، اندازه‌گیری و توصیف کند.
شاخص شفافیت ادراک فساد بین‌الملل
https://www.transparency.org/research/cpi/overview

موسسه بازل در خصوص حکمرانی
https://www.baselgovernance.org/
شاخص ضد پولشویی بازل  (AML)  

حکمرانی و اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد
در 13 سال آینده، این مجموعه جهانی از مقاصد، اهداف و شاخص‌هایی که کشورهای عضو سازمان ملل از آن برای چارچوب‌بندی برنامه‌ها و خط مشی‌های سیاسی استفاده می‌کنند، بین کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه تمایز قائل نمی‌شود. موضوع قابل بحثی که وجود دارد این است که حکمرانی خوب، یا فقدان آن، بر دستیابی به هر یک از 17 هدف آن تأثیر می‌گذارد. تجزیه و تحلیل آماری در این مرحله ارائه نمی‌شود اما ISO/TC309  متعهد است که این موضوع را از طریق طرح ارتباطات کمیته^[10] و استفاده از شاخص‌های SDG پایگاه داده جهانی آن را اثبات کند:
https://unstats.un.org/sdgs/indicators/database/

2-2-2 شاخص‌های داخلی
در این مرحله، برای ISO/TC309 بسیار زود است که شاخص‌های داخلی دقیقی را برای محیط کسب و کار بر اساس آمار یا اطلاعات ارائه شده به ایزو (ISO) یا اطلاعات به دست‌آمده توسط ایزو (ISO) ارائه کند. با این حال، به عنوان بخشی از کار ارتباطات و مشارکت مداوم، ISO/TC 309 اثربخشی خود را با ارزیابی موارد زیر اندازه‌گیری خواهد کرد:

• مشخصات کمیته عمومی، به عنوان مثال تبلیغات، رسانه‌های اجتماعی؛
• پذیرش استانداردهای کمیته، به عنوان مثال توسط:
• نهادهای ملی عضو، به صورت واقعی و پیشنهادی (به عنوان مثال از طریق فرآیند بازنگری نظام‌مند یا بررسی سالانه نهادهای ملی عضو)؛
• فروش استانداردهای موجود در مجموعه خود؛
• بررسی گواهینامه ISO به عنوان یک شاخص پروکسی؛
• اقدامات مشارکت در کمیته‌ها و گروه‌های کاری؛
• ترکیب کشورها: بر اساس منطقه، کشورهای در حال توسعه.
• ترکیبی از صاحب‌نفعان: حاکمیت، دانشگاهیان، صنعت، تجارت، مصرف کننده.

مزایای مورد انتظار از کار در کمیته فنی بین المللی
در زمینه  محیط کسب و کار جهانی در حال تغییر و انتظارات متغیر ذینفعان، ISO/TC 309 مجموعه‌ای از بروندادها را برای کمک به سازمان‌ها در هر اندازه، ماهیت و در هرجا که فعالیت می‌کنند، تولید و نگهداری خواهد کرد تا عملکرد حکمرانی خوب را دنبال کنند.
 این امر باعث می‌شود که تصمیم‌گیری‌های حکمرانی به شیوه‌ای شفاف و پاسخگو، با صداقت، فارغ از منافع شخصی رقابتی و با اطلاع از موارد زیر انجام شود:

• اطلاعات و داده‌های معتبر؛
• در نظر گرفتن نظرات ذینفعان؛
• در نظر گرفتن انتظارات اخلاقی؛
• الزامات تطابق؛ و
• گزارش و بحث باز و صادقانه؛

اینگونه، احتمال پذیرش و حمایت از سوی ذینفعان بیشتر است و منجر به عملکرد بهبودیافته و پایدارتر یک سازمان می‌شود.
تصمیم‌گیری درست باعث افزایش اعتماد ذینفعان به سازمان می‌شود. این اعتماد هم در خصوص نحوه انجام کسب و کار و هم در خصوص نتایج فرآیند تصمیم‌گیری به وجود می‌آید؛ این امر در حالت تعادل، پیامدهای اقتصادی، سازمانی، اجتماعی و زیست‌محیطی بهتری خواهد داشت.
ISO/TC 309 از طریق یک رویکرد محترمانه، معتبر و مبتنی بر اجماع، کارشناسان اصلی را از سراسر جهان گرد هم خواهد آورد تا به روشی ساده و مستقیم جنبه‌های اصلی موارد زیر را تعیین و شناسایی کنند:

• پاسخگویی؛
• جهت؛ و
• کنترل.

این امر به سازمان‌ها اجازه می‌دهد تا با ابتکارات موجود هماهنگ شده و بر اساس آن کار کنند و در نتیجه ریسک کاهش یافته، اعتماد افزایش می‌یابد و فضا برای عملکرد بهینه سازمانی ایجاد می‌شود.

کلیات
در سطح کلان، مزایای مورد انتظار بروندادهای ISO/TC309 شامل موارد زیر خواهد بود:

• پشتیبانی از رشد اقتصادی و پایداری؛
• پشتیبانی از استفاده بهینه از منابع؛
• پشتیبانی و ارتقای مشروعیت اجتماعی سازمان؛
• ارائه درک عملی بهتر از ارتباط بین حکمرانی و مدیریت؛
• توانایی بررسی و ارزشیابی جنبه‌های مختلف سازمان‌ها؛
• ایجاد سازگاری در اصطلاحات و شیوه‌ها؛
• افزودن ارزش به سازمان؛
• پشتیبانی از بقا و دوام سازمان‌ها؛
• بهبود جوابگویی سازمان.

پاسخگویی
با تولید بروندادهایی که این عامل از دامنه ISO/TC 309 را پشتیبانی می‌کند، مزایا شامل موارد زیر خواهد بود:

• بهبود شفافیت نقش‌های سازمانی؛
• منابع شفاف‌تر که دارای اختیار هستند؛
• تفویض شفاف‌تر اختیارات؛ و
• کاهش آسیب عمومی از طریق پاسخگویی شفاف‌تر.

هدایت
بروندادهای کمیته، مزایا را از طریق عامل دوم از دامنه کمیته توسط موارد زیر فراهم می‌کند:

• ارتقای هدف سازمان‌ها از جمله نقش اخلاق.
• بهبود رفتار سازمان‌ها؛
• بهبود ثبات سازمانی؛
• افزایش بقا و دوام سازمان‌ها.

کنترل (دستیابی به هدایت)
 این عامل از دامنه کمیته سازوکارهایی را برای سازمان‌ها فراهم می‌کند تا به پاسخگویی و هدایت توسط موارد زیر دست یابند:

• درک بهتر از نحوه مدیریت سازمان؛
• بهبود شاخص‌های کنترل؛
• پایش تطابق با قوانین و مقررات؛
• ارائه توضیحات و راهنمایی در مورد ارتباط بین استانداردهای موجود مانند سیستم‌های مدیریت قانون‌مدار (تطابق) ISO 19600 و سیستم های مدیریت ضد رشوهISO 37001  و همچنین هرگونه استاندارد آتی با اطمینان از سازگاری در استانداردها و حل تعارضات بین این سیستم‌های مدیریت و سایر سیستم‌های مدیریت.